หมอนรองกระดูกเป็นแผ่นเนื้อเยื่ออ่อนๆ มีลักษณะคล้ายเจล อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ ช่วยรองรับน้ำหนักและลดแรงกระแทกระหว่างกระดูกสันหลัง หมอนรองกระดูกอาจเกิดการเสื่อมสภาพได้หลายสาเหตุ เช่น การใช้งานกระดูกสันหลังหนักเกินไป อุบัติเหตุ หรือการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา
เมื่อเกิดการเสื่อมสภาพ ก็จะเริ่มแสดงอาการหมอนรองกระดูก ที่เกิดจากเนื้อเยื่ออ่อนภายในหมอนรองกระดูกฉีกขาด หรือหมอนรองกระดูกอาจเคลื่อนออกจากตำแหน่งเดิม ส่งผลให้เส้นประสาทที่อยู่ด้านหลังหมอนรองกระดูกถูกกดทับ ทำให้เกิดอาการปวด ชา อ่อนแรง หรือสูญเสียการทรงตัวได้
อาการหมอนรองกระดูก
อาการของหมอนรองกระดูกอาจแตกต่างกันไปตามตำแหน่งที่หมอนรองกระดูกเกิดการเสื่อมสภาพ โดยทั่วไปแล้ว อาการที่พบบ่อย ได้แก่
- ปวดบริเวณกระดูกสันหลัง เช่น ปวดหลัง ปวดเอว ปวดสะโพก ปวดขา
- ชาหรืออ่อนแรงบริเวณแขนหรือขา
- เดินลำบาก ยืนนานไม่ได้
- สูญเสียการทรงตัว
- ปัสสาวะหรืออุจจาระลำบาก
สาเหตุของหมอนรองกระดูก
หมอนรองกระดูกเป็นโครงสร้างที่สำคัญของกระดูกสันหลัง ช่วยรองรับน้ำหนักและลดแรงกระแทกระหว่างกระดูกสันหลัง หมอนรองกระดูกอาจเกิดการเสื่อมสภาพได้หลายสาเหตุ เช่น การใช้งานกระดูกสันหลังหนักเกินไป อุบัติเหตุ หรือการบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา โดยสามารถสรุปสาเหตุเสี่ยงได้ ดังนี้
- การใช้งานกระดูกสันหลังหนักเกินไป เช่น การยกของหนัก การนั่งทำงานในท่าที่ไม่เหมาะสม การขับรถเป็นเวลานาน
- อุบัติเหตุ เช่น การตกจากที่สูง การถูกกระแทก
- การบาดเจ็บจากการเล่นกีฬา เช่น การวิ่ง การกระโดด
- โรคบางชนิด เช่น โรคเบาหวาน โรคอ้วน โรคข้ออักเสบ
การรักษาอาการหมอนรองกระดูก
ในแง่ของการรักษาอาการหมอนรองกระดูก แท้จริงก็มีอยู่หลากหลายวิธี แต่ก็จะขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ โดยแพทย์ผู้ให้การรักษาจะเป็นผู้วินิจฉัยและลงความเห็นเพื่อเลือกแนวทางที่เหมาะสม โดยจะมีวิธีการรักษาที่ใช้บ่อย ๆ อยู่ทั้งหมด 3 วิธี ดังนี้
- การรักษาด้วยยา เช่น ยาแก้ปวด ยาแก้อักเสบ ยาคลายกล้ามเนื้อ
- การกายภาพบำบัด เช่น การยืดเหยียดกล้ามเนื้อ การฝึกกล้ามเนื้อ
- การผ่าตัด เช่น การผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมหมอนรองกระดูก หรือการผ่าตัดเพื่อตัดเอาหมอนรองกระดูกออก
การป้องกันอาการหมอนรองกระดูก
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
- นั่งทำงานในท่าที่เหมาะสม
- ยกของหนักอย่างถูกวิธี
- หลีกเลี่ยงการบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ
อาการหมอนรองกระดูกเป็นปัญหาสุขภาพที่พบได้บ่อยในวัยทำงานและผู้สูงอายุ หากมีอาการปวด ชา อ่อนแรง หรือสูญเสียการทรงตัว ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างเหมาะสม การดูแลสุขภาพกระดูกสันหลังอย่างถูกวิธีจะช่วยป้องกันอาการหมอนรองกระดูกได้
