โรคจิตเภท เป็นโรคทางจิตเรื้อรังที่ส่งผลต่อความคิด ความรู้สึก และพฤติกรรมของบุคคล ผู้ป่วยโรคจิตเภทอาจมีความคิดหลงผิด เช่น คิดว่ามีคนติดตาม คิดว่าคนอื่นอ่านความคิด คิดว่ามีคนจะมาทำร้าย หรือประสาทหลอน อย่างอาการหูแว่ว ได้ยินเสียงพูดที่ไม่มีอยู่จริง เห็นภาพหลอน หรือมีพฤติกรรมแปลก ๆ เช่น พูดคนเดียว เก็บตัว ไม่สนใจใคร ซึ่งย่อมส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันอย่างแน่นอน
และเมื่อพูดถึงคำว่าโรคทางจิต เชื่อว่าคนจำนวนไม่น้อยอาจจะยังมีความเข้าใจที่ผิดว่าโรคนี้ เป็นโรคที่น่ากลัว ไม่มีทางรักษาหายได้ แต่บอกเลยว่าอย่าเพิ่งกังวลไป หากรับมืออย่างเข้าใจและทำตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ก็มีโอกาสที่อาการจะดีขึ้นได้เช่นกัน และวันนี้เราจะพาไปรู้จักกับโรคนี้ พร้อมแนวทางการรับมืออย่างถูกวิธีกัน
สาเหตุของโรคจิตเภท
สาเหตุของโรคนี้ยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่คาดว่าเกิดจากพันธุกรรม ร่วมกับปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น การติดสารเสพติด ความเครียด การถูกทารุณกรรม การเลี้ยงดูที่ผิด ทำให้จิตใจของผู้ป่วยเกิดความผิดปกติและแสดงอาการต่าง ๆ ออกมา
การวินิจฉัยและอาการของโรค
โดยทั่วไป จิตแพทย์แพทย์จะวินิจฉัยโรคจิตเภทจากการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และทดสอบทางจิต ส่วนอาการของโรคนี้ แบ่งออกเป็น 3 ประเภทหลัก ๆ ด้วยกัน ดังนี้
- อาการทางบวก ได้แก่ ความคิดหลงผิด ประสาทหลอน ทำพฤติกรรมแปลก ๆ ความคิดสับสน ความคิดรบกวน
- อาการทางลบ ได้แก่ ไม่แสดงอารมณ์ ไม่ยินดียินร้ายกับเรื่องใด ๆ พูดน้อย ไม่สนใจอะไร ไม่มีความคิดริเริ่ม ไม่มีความสุข
- อาการทางปัญญา ได้แก่ ความคิดช้า ความจำเสื่อม ความสามารถในการคิดวิเคราะห์และตัดสินใจลดลง
แนวทางการรับมือและรักษาโรค
ในการรักษาโรคจิตเภทนั้น แพทย์มักใช้ยาควบคู่กับการบำบัดทางจิต ยาที่ใช้รักษาโรคนี้ก็มีหลายชนิด ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วย ในระยะแรกมักใช้ยาที่ใช้ควบคุมอาการ จากนั้นจึงใช้ยาที่ส่งผลให้อาการไม่กำเริบในระยะยาว ส่วนการบำบัดทางจิตมีหลายรูปแบบ เช่น การบำบัดพฤติกรรม การบำบัดแบบกลุ่ม การบำบัดครอบครัว โดยมีแนวทางการรับมือที่ควรปฏิบัติตาม ดังนี้
- กินยาให้ครบตามแพทย์สั่ง
- พบแพทย์ตามนัด
- เข้าร่วมกิจกรรมบำบัด
- ฝึกทักษะการใช้ชีวิต เช่น การจัดการเวลา การสื่อสาร การหางานทำ และการเข้าสังคม
- ดูแลสุขภาพกายและสุขภาพจิต กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติดทุกชนิด
เห็นไหมว่าโรคจิตเภทไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด ไม่ใช่โรคติดต่อ ไม่สามารถแพร่กระจายจากคนสู่คนได้ ผู้ป่วยหลายคนมีสติสัมปชัญญะและความสามารถทางปัญญาปกติ รวมถึงสามารถทำงานและใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่นในสังคมได้ เพียงแค่มีความเข้าใจโรค ดูแลตัวเอง กินยาตามแพทย์สั่ง และเข้าร่วมกิจกรรมบำบัด ผู้ป่วยก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างปกติสุขเหมือนคนทั่วไปแน่นอน
