วันนี้ทีมงานหัวหินทาวน์ขอพาทุกท่านมาเจาะลึกถึงเรื่องราวเกี่ยวกับ “ธนาคารปูม้าเขาตะเกียบหัวหิน” โดยเป็นโครงการเพื่อช่วยอนุรักษ์สัตว์ทะเลและวิถีชาวประมงพื้นบ้าน ภารกิจหลักของโครงการคือนำลูกปูม้า หรือปูที่ไม่ได้ขนาด รวมถึงสัตว์ทะเลที่ติดอวนไปปล่อยคืนสู่ธรรมชาติ โดยลูกปูม้าและสัตว์ทะเลที่นำมาปล่อยเป็นลูกปูที่ได้รับการสนับสนุนจากร้านค้าและชาวประมงในหมู่บ้านเขาตะเกียบ หัวหินนี่เอง 
แนะนำตัวไต๋จุก
ชื่อ ศักดิ์ชาย ทองเหี่ยง (ไต๋จุก) อดีตชาวประมงพื้นบ้านเขาตะเกียบ เป็นจิตอาสาผู้ดูแลธนาคารปูม้าบ้านเขาตะเกียบมานานกว่า 10 ปีแล้ว แรกเริ่มเดิมทีโครงการนี้เป็นพระราชปณิธานของในหลวงรัชกาลที่ 9 ที่ทรงเห็นว่า “ปูม้า” เป็นสัตว์เศรษฐกิจที่คนนิยมบริโภค จึง โปรดเกล้าฯ ให้กรมประมงมาจัดสร้างโรงเลี้ยงปู เพื่อขยายพันธุ์เพาะเลี้ยง โดยให้แต่ละชุมชนบริหารจัดการกันเอง ส่งผลให้ชาวประมงสามารถจับสัตว์ทะเลได้ตลอดทั้งปี
ที่มาที่ไป ทำไมถึงทำ ?
ธนาคารปูม้าเขาตะเกียบ ถูกสืบทอดต่อกันมาโดยชาวประมงเขาตะเกียบ จนมาถึง “ไต๋จุก” ในปัจจุบัน จุดประสงค์หลักของการก่อตั้งธนาคารปูม้า คือการนำลูกปูม้า หรือปูที่ไม่ได้ขนาด รวมถึงสัตว์ทะเลที่ติดอวนไปปล่อยคืนสู่ทะเล โดยลูกปูม้าและสัตว์ทะเลที่นำมาปล่อย เป็นลูกปูม้าที่ได้รับการสนับสนุนจากเรือประมงในหมู่บ้านเขาตะเกียบ ร้านอาหาร และร้านค้าส่งอาหารทะเลในชุมชนบ้านเขาตะเกียบ
คุณอาร์ต แอดมินดูแลเพจเฟซบุ๊ค ธนาคารปูม้าเขาตะเกียบ แรกเริ่มเห็นไต๋จุกทำอยู่คนเดียว โดยเห็นถึงความยากลำบากที่รถต้องติดหล่มเกือบทุกครั้ง ขณะการนำรถบรรทุกลูกปูม้าลงไปบริเวณชายหาด จึงเข้ามาช่วยประชาสัมพันธ์ ในเพจเฟซบุ๊ค ใส่ข้อมูลในการโพสต์ มีการให้ความรู้ในเพจมากขึ้น และเริ่มแชร์ออกไปก็เริ่มมีคนสนใจมากขึ้น และได้รับผลตอบรับเป็นอย่างดี
ในทุก ๆ วันร้านค้าและชาวประมงจะนำแม่ปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง ซึ่งเป็นปูที่มีไข่แก่ มาบริจาคให้กับทางธนาคาร เพื่อให้ทางธนาคารนำแม่ปูม้าไปเพาะเลี้ยง โดยการฝากไว้ในถังเพาะเลี้ยงที่ธนาคารปูม้า เพื่อให้แม่ปูเขี่ยไข่ออกจากหน้าท้อง แล้วจึงค่อยนำแม่ปูส่งคืนร้านอาหารเพื่อนำไปขาย เมื่อไข่ฟักเป็นลูกปูแล้ว จากนั้นจึงจะนำลูกปูไปปล่อยคืนสู่ทะเล เพื่อให้เติบโตเป็นปูม้าขนาดใหญ่ต่อไป เช่นเดียวกับสัตว์ทะเลอื่น ๆ ที่ติดอวนชาวประมงมา ก็จะมีการนำมาอนุบาลให้แข็งแรงก่อนแล้วค่อยนำไปปล่อย เพื่อให้ลูกปูม้าและสัตว์ทะเลได้เติบโตหมุนเวียนกันไป เป็นการช่วยอนุรักษ์ท้องทะเลอ่าวไทยอีกทางหนึ่ง
นอกจากนี้เมื่อปล่อยเสร็จแล้วในแต่ละวัน ในช่วงน้ำทะเลลดลง ไต๋จุกจะขับรถมอเตอร์ไซด์พ่วงข้างเลียบชายหาด เพื่อดูว่ามีไข่ปลาติดมาพร้อมเศษขยะหรือไม่ หากมี ทางธนาคารปูม้าก็จะนำมาเพาะเลี้ยงก่อนที่จะนำไปปล่อยคืนทะเลเช่นกัน
ปัจจุบันมีธนาคารปูม้ากว่า 500 แห่งทั่วชุมชนชายฝั่งทะเลอ่าวไทย โดยธนาคารปูม้าบ้านเขาตะเกียบได้รับการสนับสนุนหลักจากกรมประมง สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) และคณะสัตวศาสตร์และเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยศิลปากร
ทำมากี่ปี ผลตอบรับเป็นยังไงบ้าง ?
เริ่มทำมาได้ประมาณ 10 ปีแล้ว เมื่อก่อนคุณลุงไต๋จุกทำอยู่คนเดียว นำปูมาเอง ปล่อยลงทะเลเอง ประมาณวันละ 4-5 รอบ แต่ตอนนี้มีคุณอาร์ต แอดมิน และอาสาสมัครท่านอื่น ๆ ได้เข้ามาช่วย รวมถึงร้านค้าและโรงแรมในละแวกนี้ก็จะช่วยกันประชาสัมพันธ์กิจกรรมปล่อยปูม้าให้กับลูกค้าด้วย ส่วนผลตอบรับเป็นอย่างดี
เสียงตอบรับจากรอบข้างเป็นยังไง ?
ทางร้านค้าอาหารทะเล และเรือประมงในละแวกเขาตะเกียบล้วนเต็มใจนำปูม้าที่มีไข่นอกกระดอง หรือปูม้าที่ไม่ได้ขนาด รวมถึงสัตว์ทะเลที่ติดอวน เช่น แมงดา ปูชนิดต่างๆ มาบริจาคให้ทางธนาคารปูม้า เพื่อที่จะได้นำไปปล่อยในวันถัดไป แม้กระทั่งช่วงมรสุมทางร้านค้าและชาวประมงก็ยังช่วยกันหาสัตว์ทะเลหรือปูม้ามาให้ทางธนาคารนำไปปล่อย
เสียงตอบรับจากนักท่องเที่ยวที่มาร่วมกิจกรรมดีมาก โดยเฉพาะในช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ จะมีนักท่องเที่ยวมารอปล่อยเยอะมาก ๆ ตอนนี้ก็จะมีการให้ความรู้ก่อนปล่อยด้วยว่าธนาคารปูม้าคืออะไร เราทำอะไรบ้าง นักท่องเที่ยวให้ความสนใจเยอะจนกลายเป็นกิจกรรมที่ห้ามพลาดเมื่อมาเยือนหัวหิน แต่เนื่องจากจำนวนสัตว์ทะเลจะมากหรือน้อย ขึ้นอยู่กับสภาพอากาศในท้องทะเล ส่งผลต่อการบริจาคของชาวประมงและร้านอาหารว่ามีมากน้อยแค่ไหน ไม่สามารถบอกได้ว่าแต่ละวันมีจำนวนสัตว์เท่าไร จึงอยากขอความร่วมมือผู้ที่มาปล่อยให้ทุกคนแบ่งปันกัน
เสียงตอบรับจากหน่วยงานรัฐก็มีเข้ามาบ้าง แต่ชุมชนตรงนี้เป็นชุมชนที่เข้มแข็งแล้ว เนื่องจากทุกคนทำมานาน และทำด้วยความเต็มใจ ไม่ใช่เรื่องของธุรกิจ
เป้าหมายสูงสุดที่ต้องการ ?
กิจกรรมปล่อยปูม้ากลายเป็นจุดท่องเที่ยวอีกหนึ่งจุดที่นักท่องเที่ยวให้ความสนใจเยอะ ทำให้หมู่บ้านมีคนรู้จักมากขึ้น พอถึงช่วงวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ก็จะเริ่มมีร้านค้ามาขายของตรงศาลาแปดเหลี่ยม รวมถึงร้านค้าและร้านอาหารในละแวกใกล้เคียงก็สามารถขายของได้ ชาวประมงยังสามารถจับสัตว์ทะเลที่เราปล่อยกลับมาได้ด้วย กลายเป็นวงจรที่ช่วยเหลือเกื้อกูลกัน จึงอยากให้เป็นแบบนี้ไปเรื่อย ๆ ค่อย ๆ เป็น ค่อย ๆ ไป เพราะการทำตรงนีัคือทำด้วยใจจริง ๆ รู้สึกสนุกที่ได้ทำ
ฝากถึงเรื่องประมงหัวหิน (อยากให้เปลี่ยนไปทางไหน / อยากได้รับการสนับสนุนเรื่องใด)
เนื่องจากช่วงนี้เป็นช่วงฤดูกาล ฝนไม่ตก น้ำทะเลร้อน ทำให้ชาวประมงจับสัตว์ทะเลได้น้อย ส่งผลให้ของทะเลแพงขึ้น จึงอยากได้เพียงแค่ลูกปูม้าคนละตัวสองตัวก็พอแล้ว ต้องการแค่ลูกปูม้าอย่างเดียว หากได้ปูตัวใหญ่ก็จะนำไปคืน แต่ในส่วนของของใช้ที่จำเป็นตอนนี้มีเพียงพอสำหรับความต้องการแล้ว เนื่องจากคนที่มาร่วมปล่อย รวมถึงโรงแรมต่าง ๆ ก็จะคอยให้ของสนับสนุนอยู่เป็นประจำ จะมีแค่ปากกาสำหรับเขียนบนกระดองสัตว์ ที่ต้องใช้เยอะและใช้ทุกวัน แต่หลัก ๆ ต้องการแค่สัตว์ทะเลที่จะนำไปปล่อยคืน
สุดท้าย ฝากกิจกรรม เชิญชวนผู้สนใจ
กิจกรรมปล่อยปูม้าคืนสู่ท้องทะเลเป็นกิจกรรมที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เป็นกิจกรรมเล็ก ๆ ที่สามารถทำให้สัตว์ทะเลและใต้ท้องทะเลอุดมสมบูรณ์มากยิ่งขึ้น ช่วยฟื้นฟูแหล่งเพาะพันธ์ุสัตว์น้ำที่อยู่ใต้ท้องทะเลอ่าวไทย ช่วยให้ชาวประมงมีรายได้และมีงานทำตลอดทั้งปี ไม่ต้องรอถึงแค่ฤดูจับสัตว์น้ำอย่างเดียว ช่วยให้ร้านค้าร้านอาหารขายของได้ อยากขอบคุณทุกท่านที่เข้ามาช่วย ผู้ที่มาร่วมกิจกรรมก็จะได้รู้จักและสัมผัสสัตว์ทะเลตัวเป็น ๆ อย่างใกล้ชิด ได้เห็น และได้เรียนรู้จากสัตว์ทะเลอย่างแท้จริง เป็นกิจกรรมที่ส่งผลต่อเนื่องทั้งสัตว์ทะเล ชาวประมง นักท่องเที่ยว ไปจนถึงเศรษฐกิจในเมือง
ธนาคารปูม้าจัดให้มีการปล่อยลูกปูม้าและสัตว์ทะเลต่าง ๆ เวลา 9:00 น. ของทุกวัน ปล่อยฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย ณ เขาตะเกียบ ซอย 1 บริเวณศาลาแปดเหลี่ยม
ช่องทางติดต่อ
ติดตามกิจกรรมของธนาคารปูม้าได้ที่เฟซบุ๊คกรุ้ปธนาคารปูม้าเขาตะเกียบ Blue Swimming Crabs Bank Hua Hin
เวลา 9:00 น. ของทุกวัน
ปล่อยฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย
ณ เขาตะเกียบ ซอย 1 บริเวณศาลาแปดเหลี่ยม
แผนที่ Google Maps
